11 september 2018

MGMT: Terug naar de onschuld

Ineens waren ze weg. Van de aardbodem verdwenen. Hadden ze na het verwarrende derde album MGMT definitief hun verstand verloren? Bijna, zo blijkt als we Andrew VanWyngarden en Ben Goldwasser spreken in Amsterdam. De twee gingen zo ver mogelijk bij elkaar vandaan wonen, leerden een eigen leven te leiden en keerden terug naar de onschuld waaruit ooit, in een ver verleden, Time To Pretend, Electric Feel en Kids ontsproten. Het resultaat noemden ze Little Dark Age, een plaat die MGMT herenigt met de plek waar ze zich eindelijk een beetje thuis voelen: het podium. ‘Zolang we het op ónze manier kunnen doen, zullen we altijd platen maken.’

In 2014 kondigde MGMT een pauze aan. Ben verhuisde met zijn verloofde (inmiddels vrouw) naar Los Angeles, Andrew kocht een huis in Rockaway Beach, een rustige buurt in Queens ten zuiden van John F. Kennedy International Airport. Het daaropvolgende jaar startte het schrijfproces voor de nieuwe plaat, maar veel vooruitgang boekte het duo niet. Pas in oktober 2016 begon de boel te lopen. Zes maanden later leverden Andrew en Ben het nieuwe MGMT-album in bij Columbia Records, waar ze te horen kregen dat het op z’n vroegst in februari 2018 zou uitkomen. De titel mocht wel alvast buitenspelen: Little Dark Age. Plaat nummer vier na Oracular Spectacular (2007), Congratulations (2010) en MGMT (2013) – nog één te gaan op het Columbia-contract.

De helft van de liedjes, waaronder het titelnummer en Me And Michael, schreven de twee nadat Trump de smerige strijd om het Amerikaanse presidentschap had gewonnen. Toch klinkt MGMT op Little Dark Age een stuk opgewekter dan op de chaotische voorganger. ‘Blijkbaar hadden we meer inspiratie om popmuziek te schrijven nadat de wereld was overgenomen door het kwaad’, grapte Andrew afgelopen januari in een interview met Rolling Stone.

Hij en Ben zijn niet (meer) de verweesde neo-hippies waar ze lang voor zijn aangezien. Dagen van te weinig slaap en te veel drugs zijn zo langzamerhand een zeldzaamheid. Beide mannen maken een redelijk opgeruimde indruk, al kunnen ze soms nog steeds overkomen als verlegen, lacherige tieners. Geboren rocksterren zijn het nooit geweest: MGMT werd min of meer per ongeluk een beroemde band dankzij drie liedjes die ten tijde van hun conceptie niet meer waren dan een uit de hand gelopen inside joke van twee creatieve universiteitsstudenten.

Tijdens ons gesprek wordt er met geen woord over de hits gerept – alles is al gezegd. De meestgebruikte woorden op deze vrijdagmiddag – I think, I guess, kind of, like, stuff, whatever – laten we met het oog op de leesbaarheid buiten beschouwing.

LOS ANGELES
Stad van de sterren, creatieve hub, trekpleister voor muzikanten die zon (altijd) en rust (in de heuvels) zoeken, met de voordelen en verlokkingen van een wereldstad binnen handbereik. Congratulations ontstond in voorstad Malibu.

Ben, waarom verhuisde je naar Los Angeles?
‘Om weg te komen van het lawaai van New York. Ik had het gevoel dat er constant te veel om me heen gebeurde. In het deel van L.A. waar ik naartoe verhuisde, de Hollywood Hills vlakbij Griffith Park, is heel veel natuur. Ineens hadden mijn verloofde en ik een achtertuin en een hond, waar we veel tijd mee doorbrengen. Het voelt opener, er zijn wilde dieren. Het is heel vredig en fijn om een wat rustiger bestaan te leiden. We zijn maandenlang bezig geweest met het verbouwen van ons huis.’

Hoe was het, voor het eerst zo lang zonder band?
‘Het voelde goed om tijd voor onszelf te kunnen nemen. Om te beseffen dat we onze eigen levens hebben en dat er dingen naast de muziek zijn die we belangrijk vinden, zoals relaties met vrienden. Dingen die cruciaal zijn om je een gezond mens te voelen, maar die we onszelf vanwege het voortdurende touren heel lang hebben ontzegd.’

Wat heeft de verhuizing je geleerd?
‘Dat de muziek beter wordt als we meer geduld hebben met onszelf. Little Dark Age is niet gemaakt vanuit een gevoel van stress of als reactie op het tourende bestaan. We schreven de liedjes vanuit ons perspectief op de levens die we thuis leidden.’

Is je beeld van de VS verandert door het vele reizen?
‘In Amerika heersen allerlei stereotypes over Europese landen. Ik vond het interessant om tijdens onze tours te ontdekken dat we eigenlijk allemaal hetzelfde zijn en dezelfde dingen willen. Als ik door andere landen reis voel ik me nog steeds een alien, maar tegelijkertijd herken ik overal onze gedeelde menselijkheid. Amerika zou een ander land zijn als meer mensen de mogelijkheid hadden om naar een ander land te gaan – of simpelweg naar een ander deel van de States – zodat ze zien hoe andere mensen hun leven leiden.’

Als buitenstaander is het gemakkelijk om een grimmig beeld van Amerika te krijgen. Is het echt zo erg?
Andrew: ‘De slechte dingen die Trump doet, zijn thuis zo’n beetje het enige waar iedereen over praat. Het gaat alleen maar over de domme shit die hij zegt of tweet en nauwelijk over hoe we onze problemen moeten oplossen of welke kant het met Amerika op moet. Het pijnlijkste is dat die domme shit een hele significante negatieve impact heeft op het land en volk.’

Hoe heeft deze ontwikkeling jullie muziek beïnvloed?
‘Wij zijn nooit een openlijk politiek geëngageerde band geweest, maar het klinkt zeker door in de emoties in de muziek en ook in een aantal van de teksten. Op de ochtend dat we hoorden dat Trump had gewonnen, begonnen we aan de opnames van Hand It Over. Dus natuurlijk kwam die gebeurtenis in de tekst terecht: ‘The joke’s worn thin, the king stepped in / Now we will see who is who, look who’s bending over’. Vooral op die laatste zin ben ik trots: het verwijst naar de politici die koste wat kost trouw blijven aan de Republikeinse Partij, ook al gaat de koers van het Witte Huis compleet tegen hun morele overtuigingen in. Het is de kinderachtigheid voorbij, want hun beleid is op een hele directe manier van invloed op de levens van grote groepen Amerikanen.’

NEW YORK
In 2005 trok MGMT naar het beloofde land der indiebands, Brooklyn. De mannen uit Memphis, Tennessee (Andrew) en Westport, New York (Ben) sleepten een contract bij Columbia Records in de wacht, tot hun eigen verbazing. New York zou bijna tien jaar MGMT’s thuisbasis blijven.

Hoe hebben jullie de ‘scheiding’ na het derde album besproken?
Ben: ‘We hadden het er niet zoveel over. Toen we klaar waren met de MGMT-tour was ik behoorlijk depressief en helemaal klaar met het leven in New York. Ik wilde er gewoon niet meer zijn. Op een dag hebben mijn vriendin en ik onze spullen gepakt en zijn we vertrokken.’

Andrew, dat moet voor jou een schok zijn geweest.
‘Ik had meer zoiets van: wow, hij doet het echt. Ben had het er wel eens over gehad, maar we woonden al zó lang in New York.  Het is niet dat ik me in de steek gelaten voelde, maar ik maakte me wel een beetje zorgen over wat de verhuizing zou betekenen voor de band.’

Wat voor zorgen?
‘Thuis in New York zagen we elkaar buiten de band om al niet meer zoveel. Ik was bang dat dat door Bens verhuizing alleen maar minder zou worden en uiteindelijk zou leiden tot een complete ontkoppeling. Gelukkig had ik ongelijk.’

Zelf kocht je een huis in Rockaway Beach. Waarom daar?
‘Vergeleken met de stad krijg je in Rockaway Beach veel meer ruimte voor veel minder geld. Ik zou willen dat ik je kan vertellen welk huis het precies is, maar er zijn me net iets te veel psychotische mensen op deze wereld. Het staat op een steenworp afstand van de oceaan, waar ik vaak surf. Het voelt alsof ik in een dorp woon, maar dan met New York om de hoek. Ik doe er iets langer dan een uur over om in Manhattan te komen. Voor mij is het een mooie balans.’

Wat heeft de langeafstandsrelatie jullie gebracht?
‘We zijn de tijd die we samen hebben beter op waarde gaan schatten. We waren altijd heel goed in dingen uitstellen en excuses zoeken om maar niet te hoeven werken. Dat was nu anders. We hadden meer focus. Telkens als ik het vliegtuig naar L.A. pakte en betaalde voor een Airbnb voor twee weken, wisten we dat we wel iets moesten doen.’

Zijn jullie erachter welke rol MGMT idealiter in jullie levens speelt?
‘Iets meer dan voorheen. Ik denk dat we allebei enthousiaster worden en ons zekerder voelen bij de gedachte dat de band een groot deel van onze levens vormt. Het maken van Little Dark Age heeft onze creatieve relatie weer aangewakkerd.’

Dat moest ook wel, met een contract voor vijf albums.
Ben: ‘Als we ons daar druk over maakten, hadden we wel wat sneller gewerkt. Het voelt een beetje vreemd om zo’n contract te hebben, maar eigenlijk zijn we er nauwelijks mee bezig. Wat ik echt geweldig vind, is dat we alles op onze eigen voorwaarden hebben kunnen doen. Dit album is precies gemaakt zoals wij het wilden maken. We hebben samengewerkt met vrienden, ook voor de video’s, en hebben veel werk verzet in onze eigen vertrouwde omgeving. Zolang we het op onze manier kunnen doen, zullen we altijd platen maken.’

MIDDLETOWN
In Middletown, Connecticut bevindt zich Wesleyan University, een liberal arts college gesticht in 1831. Hier volgden Andrew en Ben een muziekopleiding en richtten ze in 2002 The Management op. Die naam bleek al in gebruik, de afkorting MGMT niet. Ze maakten hun debuut op een studentenfeestje, waar ze naar verluid urenlang de introtune van Ghostbusters speelden.

Zijn jullie karakters erg veranderd sinds Wesleyan?
Andrew: ‘Niet abnormaal veel. Als je 21, 22 bent, denk je soms dat je doorhebt hoe het leven werkt. Je veronderstelt dat het een makkie is. Die naïeve geest klinkt duidelijk door in onze vroege muziek en was ook heel cruciaal voor het ontstaan van de band. En dan vooral de speelsheid die voortkwam uit het comfortabele leven en de privileges die bij een liberal arts college horen. Toch vind ik dat we nu sterker in onze schoenen staan dan toen. Ik denk niet dat de band onze karakters verpest heeft.’
Ben: ‘Dat kan ik beamen, haha. Na het tweede album waren we die naïviteit zo goed als kwijt. Door het vele touren verloren we een deel van onze onschuld. We moesten de band ineens gaan benaderen alsof het een heel belangrijk ding was, terwijl MGMT min of meer was begonnen als een inside joke. Dat was verwarrend voor ons. We wilden goede muziek maken en legden onszelf ontzettend veel druk op om eerder werk te overtreffen. Ten tijde van MGMT zaten we heel erg vast in onze hoofden en maakten we onszelf langzaam gek. Het was goed om even een stap terug te nemen en in te zien: o ja, dit is waarom muziek maken. Ik denk dat we erin zijn geslaagd om wat van die jonge onschuld terug te brengen op Little Dark Age.’

Hebben jullie nog momenten waarop je denkt: hoe zijn we hier in godsnaam terechtgekomen?
Andrew: ‘Elke dag. Zelfs op dit moment: we zitten in een gigantische vergaderruimte met borden fruit en gebotteld water! Op het podium voelen we ons inmiddels een stuk comfortabeler. We hebben een goed gevoel over de liveshow. Vroeger was dat wel anders. Ik herinner me momenten waarop we ons echt afvroegen wat de fuck we aan het doen waren.’

CASSADAGA
Cassadaga is een slaperig dorp vol groene gazonnen in het westelijk deel van de staat New York, grofweg tussen Buffalo en Erie, de plaats die het naburige meer zijn naam geeft. Niet te verwarren met de Cassadaga van het gelijknamige Bright Eyes-album, dat in Florida ligt. Aan Tarbox Road staat de studio van Dave Fridmann, producer van onder andere The Flaming Lips, Mercury Rev, OK Go en Spoon.

Cassadaga is jullie muzikale thuis. Waar denken jullie aan bij Tarbox Road Studios?
Ben: ‘Hard werken en lekker eten. Andrew kookt vaak als we daar zijn en dan hebben we grote familiediners. Als het mooi weer is, gaan we naar buiten om ijsjes te halen. De studio bevindt zich aan een klein weggetje in de bossen. In de winter is het er best wel desolaat – een hele goede omgeving om creatief te zijn.’

Waarom gingen jullie voor Congratulations dan naar Malibu?
Andrew: ‘We begonnen het schrijfproces in een klein huis in upstate New York. Het was winter, we zaten veel bij de houtkachel. We kregen wel wat werk gedaan, maar op een gegeven momenten hadden we zoiets iets: wacht, we kunnen overal naartoe. Laten we naar Californië gaan!’
Ben: ‘Volgens mij was het zelfs de A&R van ons platenlabel die zei: ‘Gasten, jullie moeten weg hier. Die zelfkastijding is nergens voor nodig. Zal ik een huis boeken in Malibu?’’
Andrew: ‘Vervolgens hebben we een geweldige tijd gehad in Malibu. We huurden apparatuur en bouwden een studio in de woonkamer. Toch belandden we voor het mixen weer in Cassadaga. Elk MGMT-album heeft een geschiedenis daar. Ik denk met veel plezier terug aan de opnames van Metanoia, een b-kant uit 2007. Het is een nummer van veertien minuten met allemaal verschillende secties, helemaal opgenomen in Dave Fridmanns studio; alles verliep zó soepel. Dat was wel anders toen we er ons derde album opnamen. We waren gewoon een beetje de weg kwijt. Eerst urenlang jammen op elektronische improvisaties en dan concluderen: leuk, maar we hebben liedjes nodig. How do we get there?’
Ben: ‘Dave Fridmann kent onze dynamiek en persoonlijke relatie beter dan wie ook.’

Hoe ziet de rest van het Little Dark Age-hoofdstuk er voor jullie uit?
Ben: ‘Een lading shows spelen en hopen dat we aan het eind van de tour niet al te opgebrand zijn. We hebben nu al heel veel zin in het maken van een nieuw album, maar ik weet niet wanneer we tijd hebben om daar ook echt aan te beginnen. Wat ik wel weet is dat we niet meer zo’n lange pauze zullen nemen tussen deze plaat en de volgende.’