21 februari 2017

Alles voor het verhaal

Voor Floortje Naar het Einde van de Wereld stak Floortje Dessing de Noordelijke IJszee over en ging ze naar het door ziekte en geweld geteisterde Guinee. Dat een mooi reisprogramma maken niet altijd zonder gevaren is, weten ook Chris Zegers en Linda Hakeboom als geen ander.

2016 was een droomjaar voor Floortje. Ze won niet alleen de Gouden Televizier-Ring voor Floortje Naar het Einde van de Wereld, maar werd ook nog eens uitgeroepen tot Omroepvrouw van het Jaar. Het juryrapport van mediavakblad Broadcast Magazine loog er niet om: “Floortje heeft het fenomeen reisprogramma hoogstpersoonlijk tot eigen genre ontwikkeld.”

Voor haar televisiedebuut moeten we 22 jaar terug in de tijd. Young Americans heette het Veronica-programma waarin een piepjonge Floortje de jeugd van Californië onder de loep nam. Toen ze hier laatst bij De Wereld Draait Door beelden van terugzag, kroop ze weg in haar stoel van schaamte voor de “ongelooflijke slechte televisie” die ze toen maakte. Dat is nu wel anders: Floortje is als presentatrice en producer van reisprogramma’s een voorbeeld voor velen. Niet in de laatste plaats omdat ze tot in elke vezel van haar lichaam reiziger is en zware ontberingen zelden uit de weg gaat.

Toch is ze de eerste om te zeggen dat het haar daar niet om te doen is. “Het gevaar achterna gaan is nooit mijn drive geweest. Ik maak dit programma omdat ik bijzondere mensen wil spreken, dát is mijn drive. Soms kom ik wel in gevaarlijke situaties terecht, maar dat is gewoon inherent aan het werk.” In Guinee werd ze bijvoorbeeld bijna doodgereden door een schoolbus en reisden er vanwege overvalgevaar twee bewapende soldaten mee met de crew. Zulke dingen hebben haar echter nooit ergens van weerhouden. “We gaan naar mensen toe die een hele goede reden hebben om daar te leven, dus dan denk ik: tandjes op elkaar en niet zeiken, Dessing. Je weet dat het part of the deal is als je naar verre plekken gaat waar de omstandigheden primitief zijn.”

Ze maakt Floortje Naar het Einde van de Wereld omdat ze de kijkers een bredere blik op de wereld wil geven. Dat met een boot de Noordelijke IJszee oversteken niet bepaald normaal is, is voor Floortje juist reden om te gaan. Zodat de mensen die zo’n reis niet zo snel zouden (kunnen) ondernemen – al gauw zo’n honderd procent van de bevolking – toch in haar ervaring kunnen delen. “Het was acht dagen varen vanuit één of andere obscure stad in Rusland om überhaupt op het eiland Wrangel te komen. Dan interview ik daar een Rus die ontzettend grappig en intelligent blijkt te zijn, echt een character. Daar hou ik van.” Ze is trots dat zij en haar team op plekken komen waar nog nooit Nederlandse filmploegen zijn geweest, maar blijft ondanks alle loftuigingen bescheiden. “Ik vind het te gek dat we met bloed, zweet en tranen een hele mooie en bijzondere serie maken, maar ik zal nooit denken: goh, wat ben ik hier toch goed in.”

Ook bij 3 op Reis-presentator Chris Zegers zit de drang naar bijzondere ontmoetingen en ongeplande avonturen diep. Want die onthoud je. “Het reizen zelf is al een verrijking,” zegt hij, “maar het gaat uiteindelijk om de ervaringen die je opdoet.” Hij heeft zijn carrière als presentator aan Floortje te danken: zij was degene die hem in 2001 vroeg voor Yorin Travel, waarvan ze destijds co-producent was.

Zestien jaar later loopt Chris over van de verhalen waar je spontaan zwetende handjes van krijgt. Van een bijna-onthoofding door een stalen kabel tijdens het raften in Kazachstan tot die keer dat hij in de jungle van Belize een kleine pikdonkere grot binnenging, om achteraf van zijn gids te horen dat er een giftige lanspuntslang zat. Zijn grootste paniekmoment beleefde Chris echter tijdens een reis door Zuid-Afrika. “We waren gewaarschuwd voor de extreem giftige zwarte mamba. Ik lag te slapen in m’n tentje toen ik iets langs m’n been in de richting van m’n kruis voelde kruipen. Eerst versteende ik omdat ik zeker wist dat dit het einde was, daarna ben ik heel roekeloos in één beweging de tent uitgesprongen. Het bleek een dertig centimeter grote rat te zijn.”

Chris gaat het gevaar nog steeds niet uit de weg, maar is wel wat slimmer geworden. “Hoe meer je reist, hoe sneller je het gevaar ziet aankomen. Ik heb nu kinderen en stap daarom niet meer zo snel bij iemand in de auto die zijn rijbewijs bij twee pakken melk heeft gekregen.” Hij weet als geen ander dat reisprogramma’s maken niet voor iedereen is weggelegd. Zoals Floortje zei in DWDD: “Je moet er gewoon voor leven.” Chris heeft mateloos respect voor zijn gelauwerde collega. “Floortje is Floortje, niks is gespeeld bij haar. Ze leeft ervoor en dat zie je aan haar programma’s af. De toewijding is gigantisch.”

Linda Hakeboom denkt er precies hetzelfde over. Ze is sinds 2015 één van de gezichten van Spuiten en Slikken op Reis en vindt Floortje “fantastisch”. “Toen ze nog bij LLiNK zat keek ik al heel graag naar haar. Ze doet het écht vanuit passie. Die vrouw gaat naar plekken waar je bijna niet kunt komen. Wat een afzien daarbij komt kijken voelt iedereen.” Hoe afmattend het maken van een reisprogramma is, wordt volgens Linda wel eens onderschat. “Mensen denken dat je een beetje op vakantie bent, maar het is zó hard werken. Ik vind het al best wel zwaar, maar voor Chris en Floortje, die bijna nooit thuis zijn, moet het nog veel heftiger zijn.”

Net als die twee wordt ze gedreven door de ontmoetingen die ze heeft en het verhaal dat ze wil vertellen. Daar moet alles voor wijken, inclusief angst. “Ik zoek altijd het randje op en ben me vaak pas achteraf bewust van het gevaar. Op het moment zelf doe ik alles op adrenaline: dat verhaal moet en zal gemaakt worden.” Haar niet erg vriendelijke ontmoeting met drugssmokkelaars op de grens van Mexico en de VS bewijst dat ook Linda niet bepaald een bangertje is. “Een Amerikaan met een shotgun nam ons mee over de smokkelroute, door een gebied dat beheerst wordt door drugskartels. Na twee uur lopen doemden er twee figuren met zwarte kleding en kalashnikovs op die ‘Go down! Go down!’ naar ons schreeuwden. In plaats daarvan zijn we gaan rennen met onze camera! Fucking heftig, maar op dat moment besef je dat niet. Je bent televisie aan het maken en moet gewoon door.”

Gevaar of niet, geboren reispresentatoren zijn pas tevreden als het verhaal veilig is.